Waakmanden: een steun in een moeilijke tijd

Sinds eind 2019 beschikken enkele verpleegafdelingen van het Ommelander Ziekenhuis over een waakmand. 

Familie die waakt bij een terminale patiënt, kan met de inhoud van de waakmand op de patiëntenkamer een bij het moment passende sfeer realiseren of kan haar ervaringen vastleggen in woord en beeld. De waakmanden konden worden aangeschaft dankzij een financiële bijdrage van de Vrienden van het Ommelander Ziekenhuis. 

Het effect van de waakmand

Irma is verpleegkundige in het Ommelander Ziekenhuis. Zij vertelt hoe op haar afdeling de waakmand wordt gebruikt: 

“Sinds een jaar hebben wij een waakmand op de verpleegafdelingen in het Ommelander Ziekenhuis. Mogelijk gemaakt door de stichting Vrienden van het Ommelander Ziekenhui, samengesteld door verpleegkundigen, gebaseerd op behoefte van de stervende patiënt en de naasten die waken. 

Maar wat is waken eigenlijk? In de waakmand zit een informatiefolder waarin wij het volgende aan de naasten hebben geschreven, om dit zo goed mogelijk te omschrijven: "Waken is de tijd nemen om samen stil te staan. Een tijd van bewustwording en bezinning, een intense en soms ook een verwarrende ervaring. Waken is leven in een trage tijd. U moet zich losmaken uit een vaak gehaast bestaan en niemand kan zeggen om hoeveel tijd het zal gaan. Het overlijden is nabij en zittend aan het bed van uw naaste komen er vaak allerlei herinneringen en emoties boven. Het gebruik van de waakmand kan u helpen om invulling te geven aan de tijd die u waakt bij uw naaste. In de mand vindt u allerlei dingen die u steun en ontspanning kunnen bieden tijdens het waken en die ruimte geven voor (h)erkenning van emoties." 

Omdat waken een bijzondere, maar vooral moeilijke tijd is, hebben wij de waakmand. De waakmand is eigenlijk een simpele doos met een waardevolle inhoud. De inhoud speelt in op de 5 zintuigen van de stervende patiënt en de naasten die waken: horen, zien, voelen, ruiken en proeven. Hierbij kun je denken aan een fleece deken, puzzelboekjes, een speaker om aan te sluiten op bijvoorbeeld een mobiele telefoon, gedichtenbundel, (elektrische) kaarsen, stripboek en huidolie. Maar ook aan informatieboekjes over onder andere palliatieve zorg, palliatieve sedatie en over verwerking van verlies. Omdat er al zoveel wordt verteld, maar je als naaste lang niet alles kunt en zult onthouden. 

Als verpleegkundige vind ik het altijd een bijzonder moment om de waakmand aan te bieden aan naasten. Ze zijn vaak erg geïnteresseerd als ik er uitleg over geef. Ook merk ik dat het naasten een gevoel geeft dat ze op de afdeling niet tot last zijn. Nadien krijgen wij, verpleegkundigen, vaak te horen dat naasten de waakmand als heel prettig hebben ervaren. Het geeft een stukje huiselijke sfeer aan een vaak behoorlijk beladen situatie, ook onderling. Doordat naasten het waken op een fijne manier ervaren, kunnen zij vaak makkelijker met het verlies van hun dierbare omgaan.  

Door het ruime budget wat wij kregen van de Vrienden van het Ommelander Ziekenhuis, hebben wij met zorg een goed gevulde waakmand kunnen samenstellen. Hier zijn wij erg dankbaar voor! Want in mijn ogen als verpleegkundige is die simpele doos met waardevolle inhoud, om de zwaarte van het waken te verlichten en bij te dragen aan het verwerken van goud waard.”